Audiosfera
współczesnego reportażu

Audiosfera

Tematyka projektu obejmuje zagadnienia znajdujące się na pograniczu różnych dziedzin nauk społecznych- antropologii audialnej, ekologii akustycznej, socjologii (sonic sociology) i innych szeroko rozumianych studiów nad dźwiękiem (sound studies) zajmujących nie tylko antropologów, muzykologów, kulturoznawców, językoznawców i historyków.

Projekt i zespół

300 tysięcy złotych pozyskała Fundacja Rozwoju UKSW na projekt Audiosfera współczesnego reportażu radiowego w świetle teorii interakcjonizmu symbolicznego. Projekt będzie realizowany w latach 2022-2024. W skład zespołu wchodzą dr hab. Rafał Wiśniewski, prof. ucz. (kierownik projektu), dr Izabela Bukalska (główny wykonawca projektu) oraz mgr Grażyna Pol.

W latach 60 Marshall McLuhan przewidywał że powstające media „wzmogą atak” na słowo drukowane a dane przechowywane wówczas w formie druku przejdą w formę akustyczną i wizualną- autor obwieszczał tym samym pewien audialny i wizualny przełom w kulturze. Rozpowszechniające się nowe technologie zapisu i odtwarzania dźwięku spowodowały jego wszechobecność (nie bez znaczenia, jak podkreślają historycy dźwięku są też czynniki zaistniałe wcześniej- rewolucja industrialna oraz wzrost demograficzny). Niespełna 20 lat później cytowany już R. M. Schafer wraz zespołem przeprowadził analizę relacji człowieka ze środowiskiem dźwiękowym dochodząc do interesujących wniosków. Współcześnie doświadczamy zjawiska rosnącej popularności form dźwiękowych określanego przez ekspertów jako "zwrot audytywny" lub "rewolucja podcastowa".

Świat dźwięków, znaków i symboli audialnych uzyskuje szczególną kompozycję w postaci reportażu radiowego. Witold Ślusarski mówi o tej formie, że jest „wewnętrznym życiem zewnętrznego zdarzenia, odtworzeniem, a raczej rejestracją, przeżyć bohaterów, z czego wynika uogólnienie ponad jednostkową wartość i ponadczasowe odniesienie.” Chcemy przyjrzeć się bliżej opisanej formie i określić jej potencjał w procesie społecznej komunikacji.

Ramą teoretyczną będzie dla nas interakcjonizm symboliczny, rozwinięty m.in. przez Herberta Blumera i Anselma Straussa a zapoczątkowany przez Georga Herberta Meada (który przypisywał szczególną rolę gestom fonicznym w komunikacji i tworzeniu się jaźni).

Publikacja dofinansowana ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Nauka dla Społeczeństwa” nr projektu NdS/536812/2021/2022.